Cognitieve gedragstherapie ‘op maat’ voor jeugdigen met een licht verstandelijke beperking en psychiatrische problematiek: Een goed begin is het halve werk
Dr Floor Sauter1, Dr Juliette Liber2
1Banjaard/Youz
2PsyMens / Universiteit Utrecht
nummer
83
Opgenomen in sessies
Donderdag, 11.30 uur, Zaal 65
Kernwoorden
LVB, CGT, casus-conceptualisatie, jeugdigen
Tags doelgroep
Kinderen en adolescenten
Tags thematiek en problematiek
(Licht) Verstandelijke beperkingen
Tags streams
Cognitieve (gedrags)therapie
Workshop
Er zijn veel aannames over het werken met jeugdigen met een licht verstandelijke beperking (LVB) die bekend zijn met psychiatrische problematiek. Bijvoorbeeld: Cognitieve gedragstherapie (CGT) kan je beter niet inzetten met deze doelgroep, het is te hoog gegrepen. En nog een: als je toch CGT inzet, zorgt een casus conceptualisatie dat de therapie effectiever is. Maar wat is waar? En hoe kunnen we deze doelgroep het best behandelen?
Jeugdigen met een LVB vormen een bijzonder heterogene doelgroep, die kwetsbaar is voor achterstand en scheefgroei in ontwikkeling en het ontwikkelen van psychiatrische problematiek. CGT is een behandelvorm welke de eerste keuze is bij de behandeling van veel psychiatrische problematiek bij normaalbegaafde leeftijdgenoten. Onderzoek naar effectiviteit van behandelingen sluit echter merendeels de doelgroep met een LVB uit. Onterecht. Recente bevindingen suggereren jeugd met LVB kan profiteren van CGT. Kenmerkend voor deze studies is dat er een vertaalslag van CGT heeft plaatsgevonden naar de mogelijkheden en behoeftes van jeugd met LVB en psychopathologie. Het doel van deze workshop is om cognitief gedragstherapeuten die niet dagelijks met LVB-jeugd werken te informeren en stimuleren om de vertaalslag van CGT naar CGT voor LVB-jeugd te maken en handvatten te bieden om die verstaalslag te kunnen maken.
De workshop bestaat uit twee gedeelten: deel 1) theoretisch kader, deel 2) benadering bepalen, en materialen voorbereiden en vertalen naar de behoeften van de doelgroep adhv een casus conceptualisatie.
In deel 1 wordt besproken welke kenmerken specifiek bij LVB-jeugd met psychopathologie aanpassingen vergen van de behandelaar en hoe behandelaren kunnen inspelen op deze kenmerken bij het aanpassen van CGT, door gebruik te maken van een LVB-geïnformeerde casus conceptualisatie. Dit zal geïllustreerd worden aan de hand van enkele voorbeelden om de deelnemers te inspireren.
Deel 2 van de workshop bestaat uit twee onderdelen, a) casus-conceptualisatie en b) CGT ‘vertalen’. Workshop deelnemers worden gevraagd om hun eigen casus mee te nemen en het CGT materiaal dat ze normaliter bij deze casus zouden gebruiken indien er geen sprake zou zijn van LVB. Bij de casus conceptualisatie gaan deelnemers na welke specifieke LVB-kenmerken zij in hun casus herkennen waarvoor aanpassingen nodig zijn. Daarna gaan de deelnemers aan de slag om hun eigen benadering en CGT-materialen te ‘vertalen’ naar de behoefte van hun client.
Literatuur
Hronis, A. (2021). Cognitive behaviour therapy for people with intellectual disabilities—How far have we come? International Journal of Cognitive Therapy, 14, 114–132. Doi: 10.1007/S41811-020-00091-6.
Sauter, F.M., van den Bogaard, M., van Vliet, C., & Liber, J.M. (in press). An AAIDD-informed framework for cognitive behavioural case formulation and cognitive behaviour therapy for young people with mild intellectual disabilities or borderline intellectual functioning (MID-BIF). Clinical Psychology: Science and Practice.
Van den Bogaard, M., Boven, S., Berg, M., Blokenhoeve, J. van den, & Drost, J.W. (2020). Cognitievegedragstherapie bij jeugdigen met een licht verstandelijke beperking en een psychische stoornis: Een handreiking voor behandelaren CGT [Cognitive behaviour therapy with young poeple with mild intellectual disability and a psychiatric disorder: A guideline for CBT therapists]. Utrecht: Academische Werkplaats Kajak.
Auteurs

Floor Sauter
Banjaard/Youz
GZ-psycholoog/onderzoeker
