Zachte heelmeesters maken stinkende wonden? Over exposure en vermijding.

Prof. dr. Dirk Hermans1, dr. Katharina Meyerbröker2
1KU Leuven
2Universiteit Utrecht

 

nummer

75

Opgenomen in sessie

Vrijdag, 11.00 uur, Parkzaal

Kernwoorden

exposure, vermijding

Tags doelgroep

Volwassenen

Tags thematiek en problematiek

Transdiagnostisch
Angststoornissen
Trauma en PTSS

Tags streams

Cognitieve (gedrags)therapie

Workshop

Exposuretherapie gaat binnen diverse problemen (zoals angst, PTSS, OCS, eetstoornis, tinnitus, ...) over het motiveren van de patiënt om vermijdingsgedrag te doorbreken. Hierbij ondersteunen we de patiënt in het loslaten van een defensieve en vermijdende houding. De patiënt heeft overigens vaak niet door dat er sprake is van vermijding. Sommige vermijdingstrategieën zijn een gewoonte geworden of zijn zo verfijnd dat men niet door heeft dat ze helpen om negatieve, beangstigende of beschamende gevolgen, gedachten of gevoelens te voorkomen. Deze vermijding verstoort niet alleen het leven van de patiënt, maar vormt ook een uitdaging in de behandeling zelf.  Hierbij wordt veel knowhow en vaardigheid van de therapeut gevraagd. De therapeut staat soms voor de moeilijke opdracht om de rationale voor exposure op verschillende manieren aan de patiënt uit te leggen voordat het begrip hiervan echt indaalt. Ook om alsmaar weer de vinger op de zere plek te leggen en de patiënt te motiveren om toch de uitdaging aan te gaan vraagt veel van de therapeut. Huiswerkopdrachten worden ook al eens vermeden, en ook hier dien je als behandelaar stevig op te volgen en waar nodig te problematiseren. Het doorgedreven blijven oefenen is immers cruciaal. Geconfronteerd met vermijding in de behandeling ben je best geen al te zachte heelmeester.

 

In deze workshop zullen we de kernaspecten van het inzetten van een goede exposure behandeling bespreken. We zullen stilstaan bij het detecteren van vermijding, de rationale van de behandeling en bij een empathische houding. Daarnaast zullen we aan de hand van rollenspel enkele uitdagende situaties bij patiënten met een angst(gerelateerde) stoornis demonstreren.  Daarnaast zal in verschillende oefeningen aandacht besteed worden aan de factoren die maken dat (a) patiënten de rationale van exposure goed begrijpen, en dat (b) behandelaars empathisch maar doortastend patiënten in de exposure durven te begeleiden. We maken voldoende ruimte voor vragen en discussie.  

 

Leerdoelen:

Doel van de workshop is het vergroten van de bekwaamheid van cognitief gedragstherapeuten in het inzetten van exposure therapie bij verschillende doelgroepen.

 

Werkvormen:

De werkwijze en inhoud van de workshop bestaat naast een korte toelichting van de uitdagingen van de behandelaar voor een exposure therapie, voor het merendeel uit gedragsgerichte oefeningen met de verschillende vaardigheden en strategieën volgens de concepten van exposure/responspreventie.

Literatuur

Blakey S.M., Abramowitz J.S., Buchholz J.L., Jessup S.C., Jacoby R.J., Reuman L., & Pentel K.Z. (2019). A randomized controlled trial of the judicious use of safety behaviors during exposure therapy, Behaviour Research and Therapy, 112, pp. 28 – 35; DOI: 10.1016/j.brat.2018.11.010

Treanor, M., & Barry, T. J. (2017). Treatment of avoidance behavior as an adjunct to exposure therapy: Insights from modern learning theory. Behaviour research and therapy, 96, 30–36.

Auteurs