Transformatie van zorg: multisysteemtherapie (MST) voor jongeren met een autisme spectrum stoornis
Dr. Annemarieke Blankestein1, Drs Lotte Hanegraaf-Bunschoten1
1De Viersprong
nummer
33
Opgenomen in sessies
Vrijdag, 11.00 uur, Zaal 63
Kernwoorden
Systeeminterventie, evidence-based, ASS, MST, innovatie
Tags thematiek en problematiek
Ontwikkelings- en gedragsstoornissen
Tags doelgroep
Kinderen en adolescenten
Gezinnen en relaties
Tags streams
Cognitieve (gedrags)therapie
Inhoud van de lezing
In het kader van de transformatieopgave van de gemeenten uit de regio Noordoost Brabant, is de Viersprong – in samenwerking met Buro3o – tussen 2020 en heden gestart met twee pilots naar innovatieve MST en ASS behandelingen. In deze pilot werd de effectiviteit van de MST en ASS onderzocht met een N=1 design. Aan de eerste pilot en het bijbehorende onderzoek, namen zes gezinnen deel. Aan de tweede, nog lopende pilot, doen inmiddels acht gezinnen mee.
Met deze behandelingen worden jongeren met ernstige gedragsproblemen en een autisme spectrum stoornis ([ASS] level 1, DSM-V) en hun ouders behandeld. Hiermee wordt een bewezen effectieve interventie (MST; o.a. Van der Stouwe en collega’s, 2014) voor een bredere doelgroep toegankelijk. De MST interventies bestaan uit systematisch gekozen elementen, o.a. uit de cognitieve gedragstherapie en structurele en strategische gezinstherapie (NJi, 2021).
De MST en ASS behandelingen zijn gedurende de loop van de behandeling gevolgd met N=1 onderzoek, waarbij gezinnen korte vragenlijsten beantwoordden middels een app op hun telefoon. Er werden algemene metingen (gericht op [gedrags]problemen, ASS-problematiek en opvoedbelasting) en specifieke metingen (unieke behandeldoelen per gezin) gedaan. Ook vulden behandelaren, in afstemming met supervisoren vragenlijsten in met betrekking tot de dagbesteding, het politiecontact en het thuis wonen van jongeren.
Tijdens de lezing wordt stilgestaan bij: 1) welke expertise aan de reguliere MST-behandeling is toegevoegd, 2) resultaten van de eerste pilot (N = 6) en de kracht en knelpunten van het N=1 onderzoeksdesign, 3) hoe de lessons learnt uit de eerste pilot worden toegepast in de tweede pilot, 4) hoe de Viersprong zich richt op implementatie en specialisatie van MST voor nieuwe doelgroepen, naast de doelgroep van jongeren met ASS-problematiek.Uit de resultaten van de eerste pilotstudie blijkt dat tweederde van de deelnemende jongeren positieve resultaten laten zien met betrekking tot schoolgang, politiecontacten en het thuis wonen. Uit het N = 1 effectonderzoek blijkt dat een deel van de gezinnen positieve behandelresultaten (bijvoorbeeld wat betreft het probleemgedrag van jongeren en de opvoedproblemen zoals beleefd door ouders) laat zien. Hier wordt dieper op in gegaan tijdens de presentatie.
Vanuit het onderzoek worden ook een aantal praktische implicaties voor de klinische praktijk voorgesteld. Twee voorbeelden hiervan zijn: de onderzoeksresultaten lijken veelbelovend en aan te geven dat de behandeling goed werkt voor de behandelde gezinnen. We zien echter ook aanwijzingen dat een MST en ASS behandeling mogelijk minder goed werkt wanneer er een mindere mate van externaliserend probleemgedrag van de jongere is. Jongeren uit het onderzoek geven aan een grote mate van afhankelijkheid van volwassenen te ervaren. Dit is geen primair behandeldoel van de behandeling, maar onderstreept mogelijk het belang op nazorg.
Tot slot willen we in de lezing kort ingaan op hoe de MST en ASS behandeling zich verhoudt tot andere innovaties en specialisaties van MST die momenteel door de Viersprong worden aangeboden. Hierbij gaat het onder meer over MST-PSY (multisysteemtherapie Psychiatrie), MST CAN (multisysteemtherapie Child Abuse and Neglect).
Referenties en literatuur
Nederlands Jeugdinstituut [NJi] (2021). Interventie: Multisysteem Therapie (MST). https://www.nji.nl/system/files/2021-04/Uitgebreide-beschrijving-Multisysteem-Therapie-%28MST%29.pdf Van der Stouwe, T., Asscher, J. J., Stams, G. J. J. M., Deković, M., & Van der Laan, P. H. (2014). The effectiveness of multisystemic therapy (MST): A meta-analysis. Clinical Psychology Review, 34(6), 468-481. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2014.06.006
Tags flow
Maatschappelijke en beroepsspecifieke factoren die druk leggen op de (jeugd) GGZ
Auteurs
Annemarieke Blankestein
De Viersprong
Onderzoeker & projectleider