Als de druk te hoog wordt: Stressreductie door middel van EMDR voor jeugdigen met autisme
Esther Leuning
Karakter kinder- en jeugdpsychiatrie
nummer
88
Opgenomen in sessies
Vrijdag, 13.30 uur, Zaal 55/56
Tags doelgroep
Kinderen en adolescenten
Tags thematiek en problematiek
Trauma en PTSS
Ontwikkelings- en gedragsstoornissen
Tags streams
EMDR
Workshop
Geen groep binnen de GGZ die zo onder druk staat in het dagelijks leven, als kinderen en jongeren met autisme. In het leven van alledag ontmoeten ze veel situaties die voor hen overprikkelend en overvragend zijn en leiden tot stress en verwarring. Vaak ervaren jongeren met autisme stress en spanning bij zaken die voor andere jongeren niet meteen stresserend zijn (Corbett & Simon, 2014). Ook raken ze regelmatig sterker overstuur dan hun leeftijdsgenoten zonder autisme. Dit terwijl ze eigenlijk zo graag ‘gewoon’ willen zijn en een nadrukkelijke wens hebben om niet op te vallen. Met name in de puberteit, waarin verwarring over zichzelf en hun lijf bij alle jongeren voorkomt, kan stress en spanning bij jongeren met autisme leiden tot comorbide stoornissen op het gebied van angst of depressie (Geurts ea., 2010). Onderzoek van Ella Lobregt van Buuren (2018) toonde bij volwassenen aan dat 7 sessies EMDR op PTSS bij volwassenen met autisme niet alleen leidde tot afname van de PTSS klachten, maar ook tot afname van de ernst van autismekenmerken. Het EYE-catcher onderzoek van Karakter is het eerste onderzoek dat heeft onderzocht of dagelijkse stress en verwarring bij jongeren met autisme verminderd kan worden door EMDR behandeling te geven op dagelijkse stresserende voorvallen. Er werd ook onderzocht of de ernst van de kenmerken van autisme bij deze jongeren verminderden, zoals in het onderzoek van Lobregt- van Buuren het geval was, en of hun algemeen functioneren verbeterde. Het gaat hierbij om jongeren die geen post traumatische stressstoornis hebben, maar wel voortdurend een hoge spanning ervaren. Deze hoge spanning zorgt ervoor dat ze steeds niet toe komen aan hun ontwikkelingstaken, of onvoldoende profiteren van de geboden behandeling. De uitkomsten van het onderzoek worden besproken (Leuning ea. 2022, aangeboden ter publicatie).
Tevens zullen in deze workshop filmpjes getoond worden van de wijze waarop het EMDR protocol toegepast wordt op deze dagelijkse situaties van stress. Daarnaast wordt een overzicht gegeven van de bijzonderheden die kunnen optreden wanneer patiënten (zowel kinderen, jongeren als volwassenen) met autisme EMDR behandeling krijgen (Leuning, 2015; Leuning en Spuijbroek, 2017).
Deelnemers aan de workshop wordt gevraagd een actieve bijdrage te leveren door problemen die ze in de behandeling van patiënten met autisme tegen komen, ter sprake te brengen in de workshop. Er is tijd om op vragen van deelnemers in te gaan.
Competenties
Aan het einde van de workshop zijn de deelnemers:
- Op de hoogte van de recente literatuur betreffende de effectiviteit van EMDR behandeling bij volwassen -, en jeugdige patiënten met autisme
- Hebben ze overzicht over de literatuur met betrekking tot stress bij volwassen -, en jeugdige patiënten met autisme
- Hebben ze meer mogelijkheden om EMDR behandeling in te zetten bij kinderen, jongeren en volwassenen met autisme die veel momenten van stress en verwarring ervaren in het dagelijks leven
- Zijn er enkele belangrijke bijzonderheden besproken en gedemonstreerd met betrekking tot de toepassing van EMDR behandeling bij patiënten met autisme.
Spreker
Esther Leuning (GZ-psycholoog in opleiding tot klinisch psycholoog én in opleiding tot seksuoloog, supervisor cognitieve gedragstherapie en EMDR supervisor) is werkzaam binnen Karakter kinder- en jeugd psychiatrie in Nijmegen. Op dit moment is ze in het kader van haar opleiding tot klinisch psycholoog en seksuoloog gedetacheerd naar de genderpoli van het Radboud Medisch Centrum. Ze heeft hoofdstukken geschreven in het praktijkboek EMDR deel II en in het handboek EMDR bij kinderen en jongeren met betrekking tot EMDR behandeling bij patiënten met autisme. Ze heeft in de afgelopen 3 jaar het EYE-catcher onderzoek uitgevoerd binnen Karakter.
Literatuur
- Corbett, B.A. en Simon, D. (2014). Adolescence, stress and cortisol in autism spectrum disorders. OA Autism 1 (1): 2
- Geurts, H.M., Deprey, L & Ozonoff, S.J. (2010). De diagnostiek van comorbiditeit bij patiënten met een autismespectrum stoornis. Tijdschrift voor psychiatrie. 52, 11 753-761
- Leuning, E.M., van den Berk-Smeekens, I., van Dongen-Boomsma, M., Staal, W.G. (2022). Eye Movement Desensitization and Reprocessing in adolescents with autism; Efficacy on ASD symptoms and stress (aangeboden ter publicatie).
- Leuning, E.M. (2015). Hoofdstuk 6: ‘EMDR bij autisme’. In: Hans-Jaap Oppenheim, Hellen Hornsveld, Erik ten Broeke en Ad de Jongh (red.) Praktijkboek EMDR deel II. Pearson
- Leuning, E.M. en Spuijbroek, P. (2017). Hoofdstuk 13: ‘EMDR bij kinderen met autisme’. In: Reneé Beer en Carlijn de Roos (red.). Handboek EMDR bij kinderen en jongeren. Lannoo Campus
- Lobregt- van Buuren, E., Sizoo, B., Mevissen, L., De Jongh, A. (2018). Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) Therapy as a Feasible and Potential Effective Treatment for Adults with Autism Spectrum Disorder (ASD) and a History of Adverse Events. Journal of Autism and Developmental Disorders. 49 (1): 152-164
Auteurs
