Hoge eisen in stoelen: hoe de stoelentechniek te gebruiken bij meedogenloze normen van zowel client als therapeut
drs Remco van der Wijngaart1, Julie Krans2
1Van Genderen Opleidingen BV
2Radboud Universiteit & Pro Persona
nummer
59
Opgenomen in sessies
Vrijdag, 11.00 uur, Brabantzaal
Kernwoorden
stoelentechniek, meedogenloze normen,
Tags doelgroep
Volwassenen
Tags thematiek en problematiek
Persoonlijkheidsstoornissen
Transdiagnostisch
Tags streams
Schematherapie
Workshop
De stoelentechniek verwijst naar emotiegerichte interventies waarbij stoelen gebruikt worden voor therapeutische doeleinden. Stoelen worden in deze techniek gebruikt als representanten van gedachten, gevoelens of kanten van de cliënt maar kunnen ook betekenisvolle anderen representeren of de klachten of problemen van de cliënt. Plaats nemend in een extra stoel verwoordt de cliënt de gevoelens, gedachten, kant van zichzelf of een betekenisvolle ander. Door uit de stoel op te staan en met enige afstand erop terug te kijken ervaren cliënten een emotionele afstand van de gevoelens, gedachten of de ander die de stoel nu representeert. Die emotionele afstand biedt ruimte voor meer inzicht in de klachten of problemen maar biedt ook de mogelijkheid tot een dialoog met deze representaties van hun klachten of problemen. Deze mogelijkheden van de stoelentechniek maakt het mogelijk de techniek in diverse therapeutische kaders toe te passen. Uit een recente review blijkt dat clienten de techniek als zeer intens en zeer krachtig ervaren (J. Krans & van der Wijngaart, R., 2022, in druk).
Echter, bij meer dwangmatige clienten is het zeker niet vanzelfsprekend dat de stoelentechniek emotionele ervaringen oplevert. Vanuit sterk geinternaliseerde meedogenloze normen en een langdurig patroon van controle houden blijven deze clienten vaak vastzitten in hun rationele geoedstoestand, ook al nemen ze plaats op de stoel die hun emotionele kant representeert. Daarnaast geven ze ook aan dat het in eerste instantie een wat gekke en ongemakkelijke oefening lijkt waar ook een drempel bij gevoeld wordt. (van der Wijngaart, 2022 p. 23, in druk).
Daarnaast zijn onder therapeuten zelfopoffering en meedogenloze normen de meest voorkomende schema’s (Simpson et al., 2018; Kaeding et al., 2017). Activatie van deze schema’s leidt tot automatische reflexen die in de context van deze techniek en het werken met deze dwangmatige clienten niet altijd de meeste adequate reacties zijn, zoals het vermijden van de oefening of meegaan in het rationeel praten over de emoties in plaats van de client deze emoties laten ervaren.
Deze workshop begint met een overzicht van het onderzoek naar de stoelentechniek. Vervolgens wordt na een korte inleiding op de praktische uitvoering van de techniek zelf, een demonstratie gegeven hoe deze techniek toe te passen bij clienten die slecht contact kunnen maken met hun emoties. Praktische tips en adviezen worden gedemonstreerd en de deelnemers krijgen de gelegenheid enkele van die tips en advieze uit te proberen in een oefening.
Aan het einde van de workshop:
-hebben deelnemers een overzicht van de wetenschappelijke studies naar de stoelentechniek
-hebben deelnemers meer vaardigheden hoe deze techniek toegepast kan worden bij clienten die slecht contact maken met hun emoties
-hebben deelnemers meer vaardigheden hoe ze minder last kunnen hebben van hun eigen meedogenloze normen bij het toepassen van deze techniek
-hebben deelnemers hopelijk een leuke, ontspannen en leerzame ervaring opgedaan die inspireert voor de klinische praktijk die er na het congres weer voor hen ligt.
Literatuur
Van der Wijngaart, R. (2022, verschijnt in juni) Stoelentechniek, theorie en praktijk. Bohn Stafleu & Van Loghem.
Simionato, K.S. & Simpson, S. (2018) Personal risk factors associated with burnout among psychotherapists: A systematic review of the literature. Journal of Clinical Psychologu, Vol 74, Issue 9
Hayes, C. & Van der Wijngaart, R. (2018) Fine Tuning Chair work. www.schematherapy.nl
Tags flow
De therapeut onder druk
Verminderen van- of leren omgaan met (zelfopgelegde) druk/stress
Auteurs
Remco van der Wijngaart
Van Genderen Opleidingen BV
eigenaar
